Seniorze nie daj się! Rusza wspólna akcja stołecznej Policji, warszawskiej Straży Miejskiej i Związku Banków Polskich

Wyłudzanie pieniędzy od osób starszych poprzez zastraszanie, udawanie policjanta, urzędnika czy członka rodziny niestety wciąż zbiera żniwa – tylko w Warszawie, w ciągu trzech pierwszych miesięcy tego roku wyłudzono od seniorów ponad 4,3 miliona złotych. W ubiegłym roku ta kwota wyniosła prawie 19 milionów złotych! Policjanci, strażnicy miejscy oraz bankowcy łączą siły i uruchamiają nową kampanię społeczną, która obejmuje zarówno działania informacyjne, jak i operacyjne.

Wyłudzanie pieniędzy od seniorów, którzy z typową dla siebie otwartością, chętnie nawiązują kontakty z obcymi to dla oszustów łatwy sposób na szybkie wzbogacenie się. Ludzie w podeszłym wieku najczęściej nie zdają sobie sprawy z zagrożenia – na oszustwa najbardziej narażeni są ludzie mieszkający samotnie, bez rodziny, którzy łatwowiernie dają się zwieść metodzie „na wnuczka” czy „na policjanta”. Ofiarami przestępców padają jednak także osoby, na co dzień rozważne, aktywne w lokalnym środowisku, które poddają się manipulacji i ostatecznie dają się okraść.

Przygotowana wspólnie akcja obejmuje szereg działań informacyjno-edukacyjnych realizowanych przez policjantów, strażników miejskich i bankowców. Przygotowaliśmy plakaty, ulotki do rozdawania w bankach, na komisariatach, w siedzibach straży. Dystrybuować będziemy je także na licznych spotkaniach i wykładach – nie tylko z seniorami, ale także z ich dziećmi i wnukami – powiedział asp. sztab. Mariusz Mrozek z Komendy Stołecznej Policji.

Metody naciągania osób starszych bazują najczęściej na zaufaniu, jakim cieszą się wśród nich urzędnicy, administratorzy czy przedstawiciele różnorakich stowarzyszeń. Oszuści, podając się za policję, rodzinę, pracowników ZUS-u, opieki społecznej czy fundacji, bez problemu wchodzą do domu, swoją wizytę tłumacząc koniecznością uiszczenia zaległej opłaty, wręczenia korzyści majątkowej, bądź zachęcają do wsparcia zbiórki na szczytny cel. Często potencjalnie ofiara nieświadomie wskazuje miejsce przechowywania gotówki, a sprawca, korzystając z chwili jego nieuwagi, kradnie oszczędności i inne cenne przedmioty, znajdujące się w mieszkaniu.

Najczęściej oszustwa opierają się o kontakt telefoniczny, kiedy seniorzy namawiani są na przekazanie komuś albo pozostawienie w jakimś miejscu gotówki lub kosztowności. Często skłania się ich do wypłat oszczędności z banku, a nawet do zaciągania kredytów.

W ramach uruchamianej dziś akcji, która jest pilotażem szerszego projektu, w warszawskich placówkach bankowych pojawią się policjanci oraz strażnicy miejscy, wyposażeni w specjalne materiały informacyjne przeznaczone zarówno dla klientów, jak i dla pracowników banków. Plakaty i specjalnie skonstruowane ulotki mają pomóc obu stronom zorientować się w tym, że właśnie dochodzi do próby wyłudzenia – mówi Przemysław Barbrich, dyrektor w Związku Banków Polskich.

Zagrożeniem są także osoby podszywające się pod pracowników firm oferujących np. usługi telekomunikacyjne. Kusząc obietnicą bardziej korzystnych niż dotychczas warunków, podsuwają do podpisu umowy zobowiązujące seniorów do regularnego uiszczania wysokich opłat na konta prywatnych przedsiębiorstw.

Metody stosowane przez przestępców są ciągle zmieniane i doskonalone, dlatego nie koncentrujemy się wyłącznie na jednym rodzaju oszustw, ale pokazujemy ich pełen zakres. Naszym celem jest dotarcie do seniorów z informacją, że każdy może zostać oszukany. Niezmiernie ważne jest to, żeby o tym problemie informować także dzieci i wnuki seniorów, aby każdy osobiście porozmawiał ze swoimi rodzicami lub dziadkami. Bardzo się cieszymy, że naszą akcję wspierać będą m.in. Metro Warszawskie, Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie, Tramwaje Warszawskie, a także TV Student – powiedział Grzegorz Staniszewski, Naczelnik Wydziału Profilaktyki i Planowania, Straży Miejskiej m. st. Warszawy.

Na potrzeby kampanii opracowano szereg materiałów informacyjnych w postaci m.in. plakatów, ulotek, banerów internetowych, animacji i informatorów. Stworzono także stronę internetową www.SeniorzeNieDajSie.pl, gdzie można szybko dowiedzieć się tego, jakimi metodami posługują się przestępcy i jak reagować w przypadku próby wyłudzenia.

Głównym przesłaniem dla seniorów jest to, aby niezależnie od okoliczności starali się zachować zdrowy rozsądek:

1. Zawsze trzeba być ostrożnym, czujnym i przewidującym.
2. Policja nigdy nie prosi o przekazywanie pieniędzy lub kosztowności obcym osobom ani policjantom.
3. Jeżeli otrzyma się taki telefon można być pewnym, że dzwoni oszust. Jeżeli ktoś telefonicznie prosi o pieniądze i są jakiekolwiek wątpliwości z kim się rozmawia trzeba skontaktować się z najbliższymi lub policją dzwoniąc pod numer 112.
4. Gdy obce osoby osobiście pojawiają się w naszym mieszkaniu trzeba być wyjątkowo ostrożnym.

***

Najczęściej spotykane przypadki oszustw, na które trzeba uważać:

• Na wnuczka: dzwoni ktoś podający się za rodzinę lub przyjaciela rodziny i prosi o pomoc finansową w związku z wypadkiem, chorobą albo wyjątkową okazją do zarobienia pieniędzy. Sytuacja jest nagła i wymaga natychmiastowej reakcji ze strony seniora i uniemożliwienie kontaktu z kimkolwiek
• Na policjanta: dzwoni policjant i informuję, że grupa przestępcza chce ofiarę okraść – np. z lokat w banku i prosi o współpracę.
• Na pracownika banku: do klienta banku zadzwoni ktoś kto podaje się za pracownika banku, w którym klient ma konto. Informuje go, że bank zatrzymał podejrzany przelew w kwocie 500 zł z jego rachunku. Osoba podająca się za pracownika banku pyta, czy to on realizował przelew. Klient zaprzecza, więc rozmówca informuje, że ktoś przejął dostęp do jego konta. Dalej fałszywy pracownik pyta, czy ofiara ma konta w innych bankach. A ponieważ klient informował, że rzeczywiście ma inne konta to oszust wyjaśnia, że jego środki są zagrożone i trzeba je przekierować na bezpieczne konto techniczne.
• Na zaliczkę, przedpłatę czy nadpłatę: nakłanianie do przesłania pieniędzy z góry za jakiś produkt lub usługę lub przekazanie czeku na kwotę wyższą niż ustalona cena, z prośbą o odesłanie nadwyżki środków za pośrednictwem przekazu pieniężnego (jednak czek okazuje się fałszywy).
• Na ofertę pracy: prośba o przesłanie pieniędzy w zamian za przyjętą propozycję zatrudnienia.
• Na loterię, nagrodę: zawiadomienie o wygranej na loterii i prośbę o wysłanie pieniędzy, aby móc odebrać nagrodę.
• Na nieruchomość: oferta wynajmu/zakupu nieruchomości i prośba Cię o wysłanie pieniędzy, podając przyczyny, które wydają się zasadne, jednak nieruchomość nie jest prawdziwa.
• Na zakupy przez internet: prośba o przesłanie pieniędzy w celu zapłaty za produkt, przedmiot aukcji lub usługę reklamowaną przez Internet.
• Na znajomości: ofiara poznaje kogoś przez internet, związuje się z tą osobą, a następnie jest proszona o przysłanie pieniędzy
• Na chwilówkę: propozycja unikalnej promocji uzyskania pożyczki, potem okazuje się, że faktyczne oprocentowanie jest bardzo wysokie
• Na pracownika administracji, hydraulika, pracownika socjalnego: pod pretekstem wywiadu środowiskowego, sprawdzenia stanu technicznego instalacji w mieszkaniu, wykorzystując chwile nieuwagi, dokonywane są kradzieże pieniędzy lub kluczy do mieszkania;
• Na dostawcę prądu / usług telekomunikacyjnych: w ramach fałszywej promocji podkładane są umowy z zawyżonymi stawkami z inną firmą.
• Na sprzedawcę perfum: do drzwi puka obca osoba podająca się za akwizytora – sprzedawcę perfum. Oferuje wypróbowanie zapachu. Nakłania do powąchania sprzedawanej substancji, która okazuje się być środkiem usypiającym lub odurzającym. Ofiara traci przytomność, a napastnik okrada mieszkanie.
  

SENIORZE PAMIĘTAJ! ZAWSZE BĄDŹ UWAŻNY, OSTROŻNY I PRZEWIDUJĄCY!

• Nie izoluj się – nie trać więzi z rodziną i przyjaciółmi.
• Szukaj informacji (internet, prasa, radio, telewizja, instytucje gromadzące i przetwarzające informacje).
• Bądź otwarty na tzw. myślenie krytyczne. Nie chodzi tu o postawę „krytykanta”, któremu wszystko się nie podoba. Chodzi o postawę badacza, który poszukuje prawdy.