W I kwartale 2020 r., z wykorzystaniem kradzionej tożsamości, próbowano wyłudzić w bankach 1,4 tys. kredytów na łączną kwotę 62,1 mln zł. Równolegle Polacy zastrzegli w Systemie DOKUMENTY ZASTRZEŻONE ponad 49,5 tys. zagubionych i skradzionych dokumentów tożsamości – chociaż jest to jeden z najwyższych w historii wyników, jaki odnotowano od 2008 r. pojawiają się nowe zagrożenia związane z przyspieszoną cyfryzacją naszego życia w wyniku powszechnej kwarantanny.
Łączna kwota prób wyłudzeń kredytów wyniosła 62,1 mln zł. To wynik nie odbiegający od tego, co obserwuje się w ostatnich latach. Odnotowano 10 prób na kwoty powyżej 1 mln zł, z czego największa to 1,45 mln zł (woj. mazowieckie). W badanym kwartale mieliśmy do czynienia z 1 373 próbami wyłudzeń. To wynik bardzo zbliżony do liczb obserwowanych przez ostatnie dwa lata. Tradycyjnie już najwięcej takich przypadków odnotowano w województwach śląskim i mazowieckim. Statystycznie, w analizowanym kwartale, odnotowywano 15 prób wyłudzeń dziennie. Każdego dnia próbowano na cudze nazwiska ukraść średnio 690 tys. zł.
W pierwszych trzech miesiącach 2020 r. baza Systemu DZ wzrosła o 49 452 szt. i na koniec marca zawierała łącznie ponad 1,93 mln szt. dokumentów zastrzeżonych z powodu ich zagubienia lub kradzieży. Statystycznie do bazy trafiały 543 dokumenty dziennie. Patrząc na dotychczasową historię to zdecydowanie najlepszy wynik I kwartału od 2008 roku – dotychczasowy rekord z 2019 r, został pobity aż o 45%.
W II połowie marca odnotowano wyraźne obniżenie się liczby zastrzeganych dokumentów. W czasie powszechnej kwarantanny „okazji” do utraty dokumentów w oczywisty sposób jest znacznie mniej niż zwykle. Polacy masowo pozostają w swoich domach przenosząc swoją aktywność do internetu. Wiąże się to także ze wzmożoną aktywnością cyberprzestępców, którzy czyhają na mniej doświadczonych i nieuważnych użytkowników sieci. Warto na bieżąco sprawdzać m.in. komunikaty Bankowego Centrum Cyberbezpieczeństwa ZBP oraz poświęcić chwilę na naukę – np. przy pomocy bezpłatnych filmów edukacyjnych Warszawskiego Instytutu Bankowości – powiedział Krzysztof Pietraszkiewicz, Prezes Związku Banków Polskich.
Ofiary ataków, które nie zachowają wystarczającej ostrożności, mogą stracić swoje oszczędności. Nieświadomi konsumenci ujawniając swoją tożsamość przestępcom mogą doprowadzić do wykorzystania jej do zawarcia w ich imieniu umów i w konsekwencji np. zaciągnięcia zobowiązań finansowych.
W kontekście najczęstszych prób wyłudzeń związanych z koronawirusem (np. dot. rzekomej szczepionki czy przejęciem przez NBP środków zdeponowanych w bankach do tzw. „rezerw krajowych NBP”) rekomenduje się:
- Korzystanie z wiarygodnych źródeł informacji – np. komunikaty przekazywane przez służby lub/i zamieszczane na ich oficjalnych stronach internetowych.
- Uważanie na linki wysyłane w wiadomościach i każdorazowe sprawdzanie w pasku przeglądarki, czy adres internetowy zgadza się z adresem strony naszego banku. Jeśli jest inny niż zwykle, nie należy się logować, ani podawać swoich danych.
- Zawsze bardzo uważnie czytać treść każdego SMSa z kodem autoryzacyjnym lub treść komunikatu autoryzacyjnego przesłanego za pośrednictwem bankowej aplikacji mobilnej. Jeśli bank to umożliwia najlepiej zamienić SMSy na autoryzację za pośrednictwem aplikacji mobilnej.
Przy podejrzeniu próby internetowego oszustwa, należy zgłosić to jak najszybciej do swojego banku, najbliższej jednostki Policji, a następnie zespołowi reagowania na incydenty CERT.PL (pod adresem https://incydent.cert.pl/). Instytucje te przekażą nam informacje na temat kolejnych kroków/działań.
Pamiętajmy, że utrata dowodu osobistego, paszportu czy prawa jazdy w ich postaci fizycznej to nie jedyne okoliczności, w których te dokumenty należy zastrzec w Systemie DOKUMENTY ZASTRZEŻONE. Regularnie zdarzają się mniejsze lub większe wycieki wrażliwych informacji z systemów informatycznych firm obsługujących klientów indywidualnych. W takich okolicznościach, gdy wiemy, że zdarzenie dotyczy także naszych dokumentów tożsamości, zdecydowanie zalecane jest zastrzeżenie dokumentów i wyrobienie nowych. Dobrym pomysłem będzie również skorzystanie z dodatkowych zabezpieczeń – np. w postaci Alertów BIK – powiedział Grzegorz Kondek, Koordynator Kampanii Informacyjnej Systemu DZ.